مهندسی پزشکی از نگاه واژه نامه ها و مشاهیر

مهندسی پزشکی از نگاه واژه نامه ها و مشاهیر

تا قبل از قرن بیستم تشخیص  و درمان بیماری‌ها بر اساس بررسی حالات بیمار و ارائه روش‌های مدونی مبتنی بر تجویز دارو یا اعمال برخی عمل‌های جراحی صورت می‌پذیرفت. با پیشرفت فن‌آوری‌های روزافزون در اوایل قرن بیستم ، تکنولوژی در خدمت سلامت نوع بشر در آمد. بدین ترتیب دانشی  با عنوان مهندسی پزشکی شکل گرفت که حوزه فعالیتش مطالعه دقیق ساختار بدن انسان به صورت سیستمیک و به تبع آن ارائه روش‌های تشخیصی و درمانی مفیدتر برای بهبود بیماری‌ها بود. در حقیقت این رشته به دنبال ایجاد ارتباطی منطقی بین علم مهندسی و دانش پزشکی است.
در این راستا سعی بر آن داریم تا طی مقالاتی به موشکافی این رشته و دانش نوظهور بپردازیم. با هم این قسمت را که به «مهندسی پزشکی از نگاه واژه نامه‌ها و مشاهیر» می‌پردازد ، می‌خوانیم:

کلیات
تعریف لغوی مهندسی پزشکی

مقدمه
در این بخش تعریف لغوی واژه مهندسی پـزشکی از نگاه واژه‌نامه‌ها و فرهنگ واژگان تشریح می‌شود. علاوه بر آن موضوعات دیگری از قبیل مترادف‌ها و ریشه‌های زبانی واژه مهندسی پزشکی بیان می‌شود.

فرهنگ واژگان دهخدا
«مهندسی»: شغل و حرفه‌ی مهندس. رجوع شود بـه «مهندس»: مهندز. اندازه‌گیرنده. تقدیر کننده. محاسب. شماردار. مقدر. کسی که در علم هندسه و اشکال عالم باشد. کارسازنده. متخصص ایجاد طرح‌ها و کارهای ساختمانی و معماری یا راه‌سازی یا کشاورزی و یا ساختن انواع ماشین.
«پزشکی»: منسوب به پزشک. آنچه که مربوط به امور تداوی مرضی و کارهای مربوط بـه طبابت است. طب ، معالجه (دهخدا، 1341، ص. 226 جلد سی‌ام و 311 جلد هشتم)

فرهنگ واژگان معین
«مهندسی»: رجوع به «مهندس»: اندازه‌گیرنده. عالم هندسه. متخصص ایجاد طرح‌های کارهای ساختمانی و معماری یا راه‌سازی یا کشاورزی یا ساختن انواع ماشین. خبیر و بصیر در امور مجاری قنات. معمار. نجار ماهر.
«پزشکی»: 1- طبابت ، معالجه بیماران. 2- منسوب به پزشک ، طبی. قانونی شاخه ای از فن پزشکی که از شناسایی آسیب های ناشی از جنایات بحث می کند. «پزشک»: کسی که حرفه‌اش معالجه امراض است ، طبیب. (معین، 1382، ص. 648)

فرهنگ واژگان عمید
«مهندسی»: رجوع به «مهندس»: ا.ص. [ع] (م‌هَ.د) اندازه‌گیرنده ، کسی که در پاره‌ای از علوم و فنون مانند راه‌سازی و معماری یا کشاورزی یا ساختن کارخانه‌ها و ماشین‌ها تحصیلات عالی کرده و متخصص باشد. (عمید، 1389، ص. 996)
«پزشکی»: رجوع به «پزشک»: ا.ص. (پ‌ز) پزشگ. پچشک. بجشک: طبیب ، کسی که بیماران را معالجه می‌کند. (عمید، 1389، ص. 287)

واژه‌ی مرکب «مهندسی پزشکی» در هیچ‌یک از لغت‌نامه‌های دهخدا ، معین و عمید وجود ندارد.
نام معادل رشته‌ی مهندسی پزشکی در زبان لاتین Bioengineering ، Biomedical Engineering و Medical engineering است.

فرهنگ واژگان لاتین آکسفورد

Medical: Relating to the science or practice of medicine. An examination to assess a person's state of physical health or fitness. Waite & Hawker, 2009
[ترجمه]: «پزشکی»: مربوط به علم یا عمل پزشکی. انجام معاینه برای تشخیص سلامت جسمی و توانایی فیزیکی یک شخص.

Engineering: The branch of science and technology concerned with the design, building, and use of engines, machines, and structures. The practical application of scientific ideas and principles. Waite & Hawker, 2009
[ترجمه]: «مهندسی»: شاخه‌ای از علم و فناوری مرتبط با طراحی ، ساخت و استفاده‌ از موتورها ، دستگاه‌ها و سازه‌ها ؛ کاربرد عملی ایده‌ها و اصول علمی.

Bioengineering: The use of artificial tissues, organs, or organ components to replace parts of the body that are damaged, lost or malfunctioning. Waite & Hawker, 2009
[ترجمه]: «مهندسی زیستی»: استفاده از بافت‌ها ، اعضا یا اجزای اندام مصنوعی برای جایگزینی بخش‌هایی از بدن که آسیب دیده ، از دست رفته و یا درست عمل نمی‌کند.

فرهنگ واژگان لاتین هریتج

Medical: of or relating to the science of medicine or to the treatment of patients by drugs, etc., as opposed to surgery. Editors of the American Heritage, 2000
[ترجمه]: «پزشکی»: مرتبط با علم پزشکی یا درمان بیماران با استفاده از داروها و غیره. در مقابل جراحی

Engineering: the profession of applying scientific principles to the design, construction, and maintenance. Editors of the American Heritage, 2000
[ترجمه]: «مهندسی»: حرفه‌ی به‌کارگیری اصول علمی برای طراحی ، ساخت و نگهداری

Bioengineering: The application of engineering principles to the fields of biology and medicine, as in the development of aids or replacements for defective or missing body organs. Editors of the American Heritage, 2000
[ترجمه]: «مهندسی زیستی»: کاربرد اصول مهندسی در رشته‌ی زیست‌شناسی و پزشکی ، در توسعه‌ی ابزارهای کمک‌رسان یا جایگزینی اندام‌های ناقص یا از دست رفته.

Biomedical engineering: The application of engineering techniques to the understanding of biological systems and to the development of therapeutic technologies and devices. Kidney dialysis, pacemakers, artificial joints, and prostheses are some products of biomedical engineering
[ترجمه]: «مهندسی پزشکی»: کاربرد تکنیک‌های مهندسی برای فهم سیستم‌های زیست‌شناسی و توسعه‌ی ابزارها و فن‌آوری‌های درمانی. دیالیز کلیه ، ضربان‌ساز قلب ، مفاصل مصنوعی و پروتزها ، بخشی از محصولات مهندسی پزشکی هستند.

فرهنگ واژگان لاتین کالینز 2013 ,HarperCollins Authors

Medical: 1) Of or relating to the study or practice of medicine 2) Requiring treatment by medicine
[ترجمه]: «پزشکی»: 1) مربوط به مطالعه یا پرداختن به دارو و درمان. 2) نیاز به درمان توسط دارو

Engineering: 1) The application of scientific and mathematical principles to practical ends such as the design, manufacture, and operation of efficient and economical structures, machines, processes, and systems. 2) The profession of or the work performed by an engineer
[ترجمه]: «مهندسی»: 1) کاربرد اصول علمی و ریاضیات برای اهداف عملی همچون طراحی ، ساخت و کارکرد ساختارها ، ماشین‌ها ، پردازشات و سیستم‌ها. 2) حرفه یا شغل یک مهندسی

Bioengineering: The design and manufacture of aids, such as artificial limbs, to rectify defective body functions
[ترجمه]: «مهندسی زیستی»: طراحی و ساخت ابزارهای کمک‌رسان همچون اندام‌های مصنوعی برای اصلاح نواقص بدن.

عبارات (جملات) قید شده در فرهنگ واژگان در ذیل واژه نام مجموعه:
Genetic engineering; Editors of the American Heritage, 2000
Ergonomics; biotechnology; applied science; engineering science; technology; Farlex Authors, 2012-2003
مهندسی ژنتیک ؛ مهندسی انسانی ؛ فن‌آوری زیستی ؛ علوم کاربردی ؛ علوم مهندسی ؛ فن‌آوری

واژه های مترادف با نام مجموعه:
Biotechnology; ergonomics; biomedicine; Farlex Authors, 2012-2003
مهندسی زیستی ؛ مهندسی انسانی ؛ مهندسی پزشکی

تعریف تخصصی مهندسی پزشکی

تعریف مهندسی پزشکی از نگاه مشاهیر
در این بخش به تشریح تعاریف واژه مهندسی پزشکی از نگاه مشاهیر پرداخته می‌شود. این تعاریف از آن جهت مهم هستند که نظر مشاهیر در مورد واژه مهندسی پزشکی را منعکس می‌کنند ؛ بنابراین الزاماً دقیق‌ترین تعاریف نخواهند بود ؛ تعاریف دقیق‌تر در بخش «تعریف دقیق علمی از مهندسی پزشکی» ارائه خواهد شد.

تعریف علم مهندسی پزشکی از منظر ژوزف برونزینو
علم مهندسی پزشکی عبارت است از به‌کارگیری مفاهیم ، دانش و اصول مهندسی ، بـرای شناخت ، اصلاح و کنترل سیستم‌های حیاتی انسان و حیوان در جهت برطرف نمودن مشکلات مربوط به حفظ سلامت. Enderle, Blanchard, Bronzino, 2005, pp. 17, 18

تعریف علم مهندسی پزشکی از منظر رابرت لینسنمیر
مهندسی پزشکی عبارت است از: به کارگیری مفاهیم ، ریاضیات ، تحلیل ، طراحی و احتمالاً روش‌های دیگر ، برای رویارویی با مسائل حل نشده در زیست‌شناسی و پزشکی. Linsenmeier, What Make A Biomedical Engineer, 2003, pp. 22, (4): 38-32

تعریف دقیق علمی از مهندسی پزشکی
در این بخش به تشریح آخرین و جامع‌ترین تعاریف واژه مهندسی پزشکی پرداخته می‌شود. این تعاریف از آن جهت مهم هستند که به‌روزترین موضوعات علم (هنر) مهندسی پزشکی را منعکس می‌کنند.
این تعاریف (که ممکن است از منظر پارادایم‌ها ، مکاتب ، اشخاص و ... باشند) ، با در نظر داشتن آخرین نظریات و با لحاظ نمودن دقت و جامعیت علمی بیان می‌شوند ؛ جنبه تخصصی این تعاریف مورد تأکید است.

تعریف علم مهندسی پزشکی از منظر بنیاد ملی سلامت آمریکا
مهندسی پزشکی دانشی است که فیزیک ، ریاضی ، شیمی ، علوم کامپیوتر و اصول مهندسی را تجمیع می‌کند تا به مطالعه‌ی زیست ، پزشکی ، رفتار و سلامت بپردازد. مفاهیم اساسی را پیش می‌برد و دانشی از سطح مولکولی به سطح اندامی ایجاد می‌کند. ابداعات بیولوژیک ، مواد ، پردازش‌ها ، ایمپلنت‌ها ، دستگاه‌ها و روش‌های انفورماتیک را برای پیشگیری ، تشخیص ، درمان ، توان‌بخشی بیماران و بهبود سلامت توسعه می‌دهد. NIH Authors, 1997, pp. 1-10

تعریف علم مهندسی پزشکی از منظر اتحادیه وایتاکر
مهندسی پزشکی رشته‌ای است که دانش مهندسی ، زیست‌شناسی و پزشکی را ارتقا داده و سلامت انسان را از طریق فعالیت‌های بین رشته‌ای که علوم مهندسی را با علوم پزشکی و عملکرد بالینی ادغام می‌کند ، بهبود می‌بخشد. شامل: 1) فراگیری دانش جدید و درک سیستم‌های زندگی از طریق استفاده‌ی ابتکاری و ذاتی از تکنیک‌های عملی و تحلیلی بر پایه‌ی علوم مهندسی. 2) گسترش ابزارها ، الگوریتم‌ها ، پردازش‌ها و سیستم‌هایی که سبب پیشرفت پزشکی و زیست‌شناسی و بهبود مراقبت‌های بهداشتی و رویه پزشکی شود. Linsenmeier, Defining the Undergraduate Biomedical Engineering Curriculum, 2008, pp. 10, 13

تعریف علم مهندسی پزشکی از منظر انجمن مهندسی پزشکی
مهندسی پزشکی به کار گرفتن مفاهیم و روش‌های زیست‌شناسی (و در درجه دوم ریاضی ، فیزیک ، شیمی و علوم کامپیوتر) برای حل مشکلات واقعی مرتبط با علوم حیات ، با استفاده از تحلیل مهندسی و همچنین حساسیت نسبت به هزینه و عملی بودن است. Institute for Biological Engineering, 2001, pp. 4-5

سؤالات اساسی در مهندسی پزشکی
هر علمی دارای سؤالاتی است که در آن علم نقش محوری دارند. اندیشمندان و صاحبنظران همواره تلاش می‌کنند تا به این سؤالات پاسخ دهند و نظریات خود را حول این سؤالات سامان دهند. در حقیقت نقطه اشتراک تمامی پژوهش‌های علمی پاسخگویی به این سؤالات است.

صورت سؤال اول: چگونه می‌توان با طراحی تجهیزات پزشکی ، به حل مسائل بالینی و پزشکی پرداخت؟
تشریح: می‌توان با طراحی و توسعه‌ی تجهیزات پزشکی ، تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی برای گردآوری دانش و اطلاعات لازم از منابع گسترده‌ی تکنولوژی برای توسعه دادن به پروژه‌های جدید و انجام دادن تحقیقات بیشتر برای حل مسائل بالینی و پزشکی تلاش نمود. (نگارنده)

صورت سؤال دوم: وارد کردن علومی همچون الکترونیک ، مکانیک ، مواد و ... در حوزه‌ی مباحث زیستی و حیاتی چه ثمری دارد؟ و اگر علومی همچون بیوالکتریک ، بیومکانیک ، بیومتریال و ...  وجود نمی‌داشت ، چه اتفاقی رخ می داد؟
تشریح: با پاسخ به این پرسش می‌توان علت اصلی وارد شدن زمینه‌های فنی-مهندسی ، همچون الکترونیک ، مکانیک ، مواد و علوم پایه نظیر ریاضی ، فیزیک و شیمی و علوم کامپیوتر در علوم زیستی و پزشکی را دریافت و اصولی که هر زمینه پیش می‌گیرد تا با استفاده از آن بتواند بـه شناخت بیشتری از بدن انسان و حیوان دست یافته و گامی را در جهت پیشرفت و توسعه دانش پزشکی و پیشگیری ، تشخیص و درمان بیماری‌ها بردارد. (نگارنده)

صورت سؤال سوم: چگونه می‌توان از درون بدن انسان تصویربرداری نمود و آناتومی و عملکرد فیزیولوژیکی اعضای بدن را مشاهده کرد؟
تشریح: پزشکان برای تشخیص بسیاری از بیماری‌ها ، نیازمند تصاویری از ارگان‌های بدن هستند که از روی آن‌ها بتوانند شکل ، اندازه ، نوع و محل بافت و ... را مشاهده کنند. از آنجایی که بدن انسان غیرشفاف است ، به صورت مستقیم نمی‌توان درون آن ‌را مشاهده نمود. پس نیاز به روش‌ها و ابزارهایی است که با استفاده از آن‌ها بتوان از درون بدن تصویربرداری نمود. (نگارنده)

صورت سؤال چهارم: چگونه می‌توان با به‌کارگیری ابزارهای الکترونیکی و مکانیکی ، در درمان یا بهبود بیماری‌ها و ناتوانی‌ها مؤثر بود؟
تشریح: از آنجایی که پرتوهای پزشکی دارای انرژی‌هـای زیادی هستند ، به نظر می‌رسد که می‌توان از آن در بین بردن بافت‌های سرطانی استفاده نمود. (نگارنده)

موضوعات اصلی در مهندسی پزشکی
هر علمی دارای موضوعاتی است که در آن علم نقش محوری دارد. اندیشمندان و صاحبنظران همواره تلاش می‌کنند تا مفاهیم و ارتباطات میان این موضوعات را کشف نمایند. در حقیقت نظریات هر علم تبیین اجزای این موضوعات و تشریح ارتباطات بین آن‌هاست.

موضوع اول: پردازش سیگنال‌های حیاتی
سیگنال‌های حیاتی که از فعالیت دستگاه‌های بدن به دست می‌آید ، دربردارنده‌ی اطلاعاتی از آن دستگاه هستند. به عنوان مثال سیگنال‌های قلبی ، مغزی یا ماهیچه در ECG ، EEG ، EMG. در پردازش سیگنال‌های حیاتی ، هدف مشاهده این سیگنال‌ها و استخراج اطلاعات آن‌ها است. این موضوع یکی از گسترده‌ترین مباحث موجود در فعالیت‌های گرایش بیوالکتریک است. این مبحث در واقع بخشی از مبحث کلّی «پردازش سیگنال» است که مورد بررسی و استفاده بسیاری از گرایش‌های مهندسی ، به ویژه مهندسی مخابرات و الکترونیک  است امّا بنا به ماهیت خاص سیگنال مورد پردازش در کارهای پزشکی ، توجه به نکات خاصی در پردازش سیگنال‌های حیاتی الزامی است که به این مبحث موجودیت خاص و ویژه‌ای داده است. همچنین در تمامی موارد ثبت سیگنال ، داده‌ی اخذ شده دارای نویزها و آرتیفکت‌های مختلف است که لازم است قبل از هر کاری بر روی سیگنال ، این زواید از آن حذف شوند. از این رو مبحث حذف نویز یا در حالت کلی‌تر ، بهبود کیفیت سیگنال از جمله مباحث مهم در پردازش سیگنال است. Charles, 2006, pp. 1-4

موضوع دوم: پردازش تصاویر پزشکی و سیستم‌های تصویربرداری
تصاویر پزشکی با توجه به آنکه وضعیت بدن را به صورت دو بعدی و حتی سه بعدی (بوسیله کامپیوتر) نشان می‌دهند ، یکی از مهم‌ترین وسایل تشخیص برای پزشکان هستند که همواره بخش عظیمی از تحقیقات را به خود اختصاص داده‌اند. سیستم‌های تصویربرداری مبتنی بر روش‌های اشعه ایکس (رادیوگرافی ، فلوئورسکوپی و CT) ، تشدید مغناطیسی MRI ، پزشکی هسته‌ای و روش‌های ماوراء صوت هستند. تصاویر حاصله در این روش‌ها به صورت خام قابل استفاده نیستند ، لذا پردازش‌های وسیع و گسترده‌ای روی آن‌ها صورت می‌گیرد که عموماً شامل این موارد است: بهبود کیفیت تصاویر (حذف نویز و ...) ، قطعه‌بندی (جداسازی بافت‌های مختلف در روی تصویر از یکدیگر و از زمینه‌ی تصویر) ، کمی کردن (برای تشخیص بافت سالم و ناسالم با استفاده از شکل ، اندازه ، بافت و چگالی) ، رجیستر کردن (تشخیص خودکار هدف) ، فشرده سازی ، بازسازی تصاویر در کامپیوتر به صورت سه بعدی و درون‌یابی اطلاعات جهت تولید برش‌های لازم از عضو تصویر برداری شده و غیره. Rangaraj, Issac, Bronzino, 2000

موضوع سوم: مدل‌سازی سیستم‌های فیزیولوژیکی
در این زمینه سعی می‌شود با استفاده از قوانین موجود در مهندسی و تکنیک‌های پیشرفته و ابزار لازم یک طرح کلی و جامع از ارگان‌های زنده ، از باکتری گرفته تا انسان ، تهیه شود. در این زمینه برای تحلیل اطلاعات حاصل از آزمایش‌ها و فرمول‌بندی کردن جزئیات فیزیولوژیکی با روابط ریاضی ، از مدل‌سازی کامپیوتری استفاده می‌شود. سیستم‌های زنده دارای یک مجموعه بسیار با قاعده به همراه بازخورد برای کنترل خود هستند. Vincent, 1991, pp. 1-13

موضوع چهارم: بیوانفورماتیک
دانش استفاده از علوم کامپیوتر ، ریاضی کاربردی ، انفورماتیک ، آمار ، علوم کامپیوتر ، هوش‌مصنوعی ، شیمی و بیوشیمی در شاخه زیست‌شناسی مولکولی است تا مسائل زیست‌شناختی را که معمولاً در سطـح مولکولی هستند ، با هدف اصلی کشف و توسعه‌ی دانش زیست‌شناختی حل نماید. یکی از اهداف مهم بیوانفورماتیک ، درک کامل سازوکار ارگانیسم‌های زنده در سطح مولکولی است. برای تحقق این هدف ، فرآیندهای خاص سلولی را شبیه سازی کرده و با یکپارچه سازی ، تلاش می‌شود آن را به یک سلول کامل برسانند. FENG, 2008

موضوع پنجم: توان‌بخشی
توانبخشی یا بازتوانی فرآیندی است که در آن با به‌کارگیری فناوری ، به فرد توان‌خواه کمک می‌شود تا توانایی از دست رفته خود پس از یک واقعه ، بیماری یا آسیب را که منجر به محدودیت عملکردی وی شده است ، مجدداً به دست آورد. توانبخشی حوزه‌ی علمی بسیار وسیعی در مجموعه‌ی خدمات بهداشتی و درمانی محسوب می‌شود و به افراد کمک می‌کند تا پس از ابتلا به مشکلاتی نظیر سکته ، ضایعات نخاعی ، جراحی‌های ارتوپدی ، ضربه مغزی ، سوختگی ، کم شنوایی ، اختلال پردازش مرکزی شنوایی ، مشکلات تعادل و غیره ، تا حد امکان بر مشکل خود غلبه نموده و استقلال عملکردی قبلی را باز یابد. Bronzino, 2000

موضوع ششم: مهندسی عصبی
مهندسی عصبی از حوزه‌های گسترش یافته در قرن 21 در زمینه مهندسی پزشکی است. از اهداف مهندسی عصبی تحقیقات بنیادین در زمینه سیستم‌های عصبی و عصبی-عضلانی ، گسترش روش‌های تشخیص ، درمان و توان‌بخشی با استفاده از روش‌های مهندسی است. مهندسی عصبی منشأ ایجاد یک فناوری ، تحت عنوان فناوری عصبی شده است. هدف این فناوری ، طراحی و ساخت ابزار میکروالکترونیکی است که با ارتباط مستقیم با سیستم عصبی مرکزی و یا اعصاب محیطی ، کنترل خارجی ارگان‌های بدن را به عهده می‌گیرد. این سیستم‌ها ارگان‌های بدن را به همان نحوی کنترل می‌کنند که سیستم عصبی مرکزی انسان در حالت طبیعی کنترل می‌کند. Cullen, 2011, pp. 1-10, 13-21

موضوع هفتم: مهندسی بافت
مهندسی بافت به طور عام به معنی توسعه و تغییر در زمینه رشد آزمایشگاهی مولکول‌ها و سلول‌ها در بافت و یا عضو ، برای جایگزینی یا ترمیم قسمت آسیب دیده بدن است. دانشمندان از سال‌ها قبل قادر به کشت سلول‌ها در خارج از بدن بودند، ولی فناوری رشد شبکه‌های پیچیده و سه‌بعدی سلولی برای جایگزینی بافت آسیب دیده اخیراً توسعه یافته‌است.
بر اساس تعریف برای ساخت یک بافت به شیوه‌های مهندسی ، نیاز به طراحی یک داربست با ساختار فیزیکی مناسب با امکان چسبندگی سلول‌ها به آن ، مهاجرت سلولی ، تکثیر سلولی و تمایز سلولی و در نهایت رشد و جایگزینی بافت جدید است.

تاریخچه مهندسی بافت: اولین بار در سال 1900 میلادی ، الکسی کارل واژه ی مهندسی بافت را مطرح نمود. او به همراه لیندربرگ در انستیتوی مطالعاتی در نیویوک با هدف نگهداری بافت های جدید در شرایط آزمایشگاهی و جایگزینی آنها در بدن موجود زنده ، آزمایش‌هایی را آغاز نمود. پس از کارل و لیندبرگ ، کارهای زیادی در این زمینه انجام شد تا اینکه در سال 1980 میلادی پوست مصنوعی ساخته شد و بر روی یک بیمار آزمایش شد. از آن پس به تدریج مهندسی بافت به عنوان یک زمینه یا شاخه جدیدی از علم شروع به گسترش نمود. مهندسی بافت به طور عام به معنی توسعه و تغییر در زمینه ی رشد آزمایشگاهی مولکول ها و سلول ها در بافت و یا عضو ، با هدف جایگزینی و ترمیم قسمت آسیب دیده در بدن است. دانشمندان از سال ها پیش قادر به کشت سلول ها در خارج از بدن بودند اما فناوری رشد شبکه‌های سه بعدی سلولی با هدف جایگزینی آن به جای بافت آسیب دیده ، اخیراً میسر شده است. در مهندسی بافت ابتدا یک ماده متخلخل به عنوان ماتریکس خارج سلولی یا داربست برای رشد سلول‌ها تهیه شده و سپس عوامل رشد بر روی آن قرار می‌گیرد. پس از رشد مناسب سلول‌ها در فضای تخلخل‌ها ، داربست از محیط آزمایشگاه به درون بدن موجود زنده منتقل می‌شود. به تدریج رگ‌ها به داربست نفوذ می‌کنند تا بتوانند سلول‌ها را تغذیه نمایند. در بافت‌های نرم بدن الزاماً داربست تخریب شده و بافت جدید جایگزین آن می‌شود ولی در بافت‌های سخت ، می‌توان از موادی بهره گرفت که لزوماً تخریب پذیر نباشند.
در مهندسی بافت از بسیاری از علوم مهندسی برای نیل به این هدف استفاده می‌شود. بیولوژیست‌های سلولی و مولکولی ، مهندسان مواد پزشکی ، طراحان شبیه ساز کامپیوتر ، متخصصان تصویربرداری میکروسکوپی و مهندسان رباتیک و نیز بسیاری تجهیزات پیشرفته نظیر بیوراکتورها که بافت‌ها در آنجا رشد نموده و تغذیه می‌شوند ، همگی به نوعی در تحقیقات مهندسی بافت سهیم هـستند. بافت‌های مصنوعی انسانی نظیر پوست ، کبد ، استخوان ، ماهیچه ، غضروف ، تاندون ، رگ‌های خونی از جمله مواردی هستند که تاکنون بررسی شده‌اند. هدف اولیه کاشتنی‌های مهندسی بافت ، شناسایی ، ترمیم و بازسازی عیوب و نارسایی‌های بافتی است که برای آن اصول مهندسی و اصول بیولوژیک با هدف تولید جایگزین‌های کامل بافت‌های انسانی ترکیب می‌شوند. Bronzino, 2000

مؤلف: مهندس سعید بیات منش ، دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی پزشکی - دانشگاه صنعتی شریف

کلمات کلیدی: biomedical engineering ، مهندسی پزشکی ، آشنایی با مهندسی پزشکی ، معرفی مهندسی پزشکی ، مهندسی پزشکی گرایش بالینی ، مهندسی پزشکی گرایش بیومکانیک ، مهندسی پزشکی گرایش بیوالکتریک ، مهندسی پزشکی گرایش بیومتریال (بیومواد) ، مهندسی پزشکی ایران ، مهندسی پزشکی دانشگاه پیام نور ، پایگاه آموزشی و اطلاع رسانی مهندسی پزشکی ، اخبار و تازه های مهندسی پزشکی ، مقالات مهندسی پزشکی ، آموزش مهندسی پزشکی ، دانلود کتاب های مهندسی پزشکی ، دانلود جزوه های مهندسی پزشکی ، دانلود نمونه سوالات امتحانی مهندسی پزشکی ، واژه نامه ، مشاهیر مهندسی پزشکی ، مهندسی بافت ، تاریخچه مهندسی پزشکی ، برونزینو ، لینسنمیر