پایگاه آموزشی و اطلاع رسانی مهندسی پزشکی

باندهای زخم بندی كربن فعال

انواع مختلفي از باند هاي زخم بندي جهت پوشاندن زخم ها در مراكز بهداشتي و درماني مورد استفاده قرار مي گيرند. در برخي موارد باندها به صورت خشك جهت پوشاندن زخم ها استفاده مي شوند. يك سري از باندها با انواع بهبود دهنده يا ساير مواد در جهت افزايش سرعت بسته شدن زخم، مورد استفاده قرار مي‌گيرند  ليكن چنين باند هايي براي زخم هاي چركي مناسب نيستند. زيرا آن ها به زخم مي‌چسبند و زماني كه وقت تعويض آن ها مي‌شود، باندهاي قديمي بايستي دور انداخته شوند. در مورد زخم هايي كه مراحل درمان بايد به آرامي صورت گيرد و در كل براي زخم هاي چركي و ساير زخم هائي كه به آرامي بهبود مي‌يابند، باند حاوي كربن فعال به خاطر كيفيت جذب و عملكرد خوب آن بسيار مناسب است. 

ساختار باند
باند داراي كربن فعال شامل يك لايه بيروني اسـت كـه بـانـد را محافظت مي كند و يك لايه سلولزي و يك لايه ويسكوز با كربن فعال و يك لايـه ويـژه كـه بـه طـور مـستقيم روي زخم قرار مي‌گيرد، است و معلوم شده كه كربن فعال بوها را جذب كرده و بوهاي نامطبوع مربوط به زخم آلـوده و عـفـونـي را خـنـثـي مي كند. كربن فعال همچنين مي تواند باكتري ها را خنثي كند. لكن لايـه اي  بـا جذب سطحي را تشكيل مي دهد، ذرات كـربـن فـشـرده شـده در تماس مستقيم با سطح زخم نيستند، اين لايه به طور مستقيم در تماس با زخم است و در تماس غير مستقيم با زخـم در جـهـت چـسـبـاندن آن ها به هم است. بـنــابــرايــن فــرايـنــد بـهـبــودي بــه آرامـي صـورت مي‌گيرد.
نوع ديگري از مواد بهبود دهنده زخم، كربن فعال غني شده با نقره است. اين مواد، ترشحات را به داخل لايه سلولزي جذب مي كنند و نقره حاوي كربن فعال ميكروب ها را از بين مي برد، در اين حالت لايه كربن فعال نيز به صورت يك لايه فرعي عمل مي كند.
شكل زیر نشان مي دهد باند داراي الياف كربن فعال، باندي است كه شامل يك لايه پايه ساخته شده از مواد منسوج نبافته ويسكوز/پلي پروپيلن و لايه فعال (2) ‌از لايه هاي الياف كربن بافته شده يا نبافته است كه در اينجا لايه اوليه و كربن فعال به هم متصل شده و يك لايه فشرده تكي را تشكيل داده‌اند. در برخي موارد لايه اوليه و كربن فعال به وسيله فرايندهاي حرارتي به عنوان مثال جوش دادن، تزريق و غيره فعال شده و با استفاده از پودرهاي فعال حرارتي غير سمي به هم متصل مي شوند.

ويژگی های باند كربن فعال
به طور كلي باند داراي كربن فعال شامل يك لايه پايه اي از تركيبات پلي پروپيلن و ويسكـوز اسـت، در برخي موارد نسبت ويسكوز به پلي پروپيلن 1 به 1 است گر چه نسبت‌هاي موثر ديگري نيز مي تواند به طور معمولي در اين صنعت به كار برده شود. در برخي موارد لايه پايه 1 ‌شامل پلي پروپيلن، رشته ها يا برش هاي ويسكوز يا يك بخش ويسكوز تزريق شده به پلي پروپيلن و لايه هاي ويسكوز در دماهاي بالا است. بدين وسيله لايه ها به يكديگر مي چسبند. در موارد مختلف لايه فعال 2 ‌لايه پايه داخلي 1 ‌را پوشش مي دهد و در برخي موارد فقط قسمت هائي از لايه پايه 1 ‌پوشيده شده است. مواد بـاند زخم بندي ذكر شده در اينجا مي تواند شامل چندين لايه باشد. به عنوان مثال تركيبات مختلفي از لايه هاي فعال و پايه.
با توجه به موارد فوق يك لايه اي از مواد با الياف كربن برروي لايه اي از يك لايه فرعي قرار دارند، در برخي موارد لايه مواد با الياف كربن تا لبه هاي لايه فعال ادامه مي يابد و لايه چسبنده اي در لبه هاي غير فعال آن ها به كار برده مي شود. 
در شكل زیر، لايه چسبنده داراي يك پوشش محافظ (5) است كه قبل از مصرف برداشته مي شود تا لايه فعال 2 بتواند به طور مستقيم به زخم بچسبد. در حاليكه ضمايم چسبناك اطراف به پوست سالم مي چسبند. اين نوع از مواد باند با الياف كربن فعال براي استفاده در زخم هاي آغشته به خون يا زخم هاي كوچك تر يا عميق تر مناسب هستند. مواد باند با الياف كربن ذكر شده قابليت تنفس دارند و اگر با لايه هاي غير قابل تنفس به كار برده شوند، مي توانند شكل آن را به خود بگيرند. به عنوان مثال باندها به آساني مي توانند به شكل مستطيل با يك لايه چسبنده در همه جهات در آيند.

كاربرد های باند كربن فعال
يكي از كاربر هاي ديگر الياف كربن فعال در ماسك هاي صورت است. مواد الياف كربن تشكيل شده در داخل ماسك صورت، ضد عفوني كننده مناسبي براي حفظ دهاني و بيني هستند. در اين مورد مواد ماسك به شكل دهان و دندان در مي آيند تا آن ها را بپوشانند و حداقل شامل يك لايه از رشته هاي كربن مواد باند در ساختار خود هستند.  ماسك با رشته هاي كربن فعال در دهان و بيني به كار برده مي شود. البته ماسك مي تواند از يك لايه كربن فعال و لايه هاي محافظتي ساخته شود.
در اين باند هاي زخم بندي مواد باند منجر به ايجاد لايه پايه ايمن مي شوند كه ميزبان، لايه فعال ساخته شده از الياف كربن هست كه منتج به واحد فشرده اي مي شود كه اجازه مي دهد كربن فعال به طور مستقيم برروي زخم قرار گيرد. اين حالت خصوصيت مثبتي از سرعت جذب بالاي الياف كربن و ظرفيت آن ها براي ميكروب ها، سموم شيميائي و مـواد سمـي و بـوهـا اسـت. مـواد بـاند ترميم زخم را موقعي كه با چنين مواد پوشانده مي‌شوند، تسهيل مي كند و بهبودي به طور كامل صورت مي گيرد. مواد فعال ساخته شده از الياف كربن مي توانند در ضخامت هاي مختلفي ارائه شوند. لايه فعال مي تواند خيلي نازك باشد و باند كيفيت مثبت آن را حتي موقعي كه از لايه هاي خيلي نازك ساخته مي شوند نيز حفظ مي كند.
بافت درست شده از الياف كربن غير سمي است و واكنش هاي مضري را ايجاد نمي‌كند. و هر دو حالت قابليت تنفس و آب دوستي اما با خصوصيت جذب كم آب را دارا است. بافت كربني داراي هيچ نوع مواد خارجي كه بتواند جذب سطحي را كاهش يا آن را متلاشي كند، نيست. طراحي و خصوصيات مكانيكي مواد باند اجاره تماس مستقيم مابين رشته هاي كربن و سطح زخم را مي دهد. كه رشته هاي كربن بتوانند از ظرفيت جذبشان استفاده كنند.
در برخي موارد لايه فعال، يك بافت ساخته شده از الياف هيدرو سلولزي است كه در معرض كربن دار كردن و فعال سازي در دماي چند صد درجه سلسيوس قرار مي‌گيرند. اين دماي حرارتي منجر به شكل گيري كربن فعال شده كه داراي ساختار ريزي از الياف است. بنابراين چنين ساختاري منتج به ظرفيت بالائي در جذب مواد آلي مي شود. كربن از لحاظ شيميـائي پايدار است و به طور نسبي مقاومت حرارتي دارد. كربن همچنين در برابر هيدروليز و فتـوليـز، اكسيـداسيـون و تخـريب حرارتي در دمـاهـاي معمـولـي مقاوم است. براي تركيب با اكسيژن، سولفور و ساير مواد نياز به دماي بالا دارد و در بيشتر حلال ها حل نمي‌شود. لكن در فلزات ذوب شده حل مي شود.
بـانـد هـاي داراي كـربـن فعـال مـي تـواننـد در درمان زخم هاي چركي و زخم هاي دردناك بعد از عـمـل جـراحـي بـا آلـودگـي هـاي باكتريايي و هـمـچـنـيـن در بـرطـرف كـردن بـوهـاي نـامطبوع زخم‌ها مورد استفاده قرار گيرند.

مزايای باند كربن فعال
- لايه فعال مي تواند به طور مستقيم بر روي زخم به كار برده شود. بنابراين موثرتر و بهتر از باندهاي شناخته شده است.
- به آساني قابل كاربرد است.
- فاسد نمي شود.
- بوها را از بين مي برد.
- به طور فعال ميكروب ها و عوامل شميائي را به دام مي اندازد.
- با رفع عوارض ثانويه، بهبود سطوح درمان شده را تسريع مي كند.
- به طور كلي عوارض بدي را موقعي كه در محل به كار برده مي شوند، به وجود نمي آورند.
- سازگار با سطوح معيوب است و مطابق اصــول بـهــداشــت و اسـتـانـداردهـا بـسـتـه بـنـدي مي‌شود.

منبع: ماهنامه مهندسی پزشکی

کلمات کلیدی: biomedical engineering ، مهندسی پزشکی ، آشنایی با مهندسی پزشکی ، معرفی مهندسی پزشکی ، مهندسی پزشکی گرایش بالینی ، مهندسی پزشکی گرایش بیومکانیک ، مهندسی پزشکی گرایش بیوالکتریک ، مهندسی پزشکی گرایش بیومتریال (بیومواد) ، مهندسی پزشکی ایران ، مهندسی پزشکی دانشگاه پیام نور ، پایگاه آموزشی و اطلاع رسانی مهندسی پزشکی ، اخبار و تازه های مهندسی پزشکی ، مقالات مهندسی پزشکی ، آموزش مهندسی پزشکی ، دانلود کتاب های مهندسی پزشکی ، دانلود جزوه های مهندسی پزشکی ، دانلود نمونه سوالات امتحانی مهندسی پزشکی ، باند زخم ، باندهای زخم بندی ، باند زخم کربن فعال ، باندهای زخم بندی کربن فعال ، آشنایی با باند زخم کربن فعال ، آشنایی با باندهای زخم بندی کربن فعال